Drogie Chorwatki i Chorwaci i wszystkie chorwackie obywatelki i chorwaccy obywatele.
Na samym poczatku mojego wystapienia pragne zlozyc kondolencje rodzinie generala Slobodana Praljaka, czlowieka który predzej oddal zycie, niz zyl jako osadzony za czyny których, jak gleboko wierzyl, nie byl sprawca.
Jego czyn gleboko dotknal serce narodu chorwackiego, a na Miedzynarodowym Trybunale Karnym dla bylej Jugoslawii na zawsze zostawil ciezar watpliwosci czy jego zadanie zostalo zrealizowane.
Jako prezydent Republiki Chorwacji pragne jasno i jednoznacznie przekazac, ze wczoraj w Hadze nie zostal ogloszony wyrok osadzajacy Republike Chorwacji ani naród chorwacki w Bosni i Hercegowinie. Chorwacja nie byla agresorem, zrobila natomiast najwiecej dla utrzymania calosci Bosni i Hercegowiny jako panstwa, takze naród chorwacki jako pierwszy przeciwstawil sie wielkoserbskiej agresji, walczac o przetrwanie swoje i Bosni i Hercegowiny jako jego panstwa. Chorwacje i Bosnie i Hercegowine napadla Serbia Miloševicia i Jugoslowianska Armia Narodowa i to sa znane fakty. Chorwacja nie napadla na nikogo.
Ten sam sad apelacyjny, który oglosil wczorajszy wyrok stwierdzil w 2016 roku, ze trzech chorwackich urzedników nie bylo oskarzonych, ze organ rozpatrujacy sprawe nie stwierdzil, ze byli oni uczestnikami zorganizowanego dzialania przestepczego i nie uznal ich za winnych jakiejkolwiek zbrodni.
My Chorwaci musimy miec sile przyznac, ze niektórzy nasi rodacy popelnili zbrodnie w Bosni i Hercegowinie i musza za nie odpowiedziec. To niesprawiedliwe, ze w ten sam sposób nie sa karane boszniackie i serbskie zbrodnie popelnione na Chorwatach w Bosni i Hercegowinie.
Ale bez wzgledu na to wszyscy w Bosni i Hercegowinie, a szczególnie Chorwaci i Boszniacy w Federacji musza sie wspiac ponad to, dla dobra obydwu narodów. Apeluje do boszniackich przywódców, zeby uczynili wszystko, by ten wyrok nie byl naduzywany, a zamiast tego stanowil koniec jednego i poczatek drugiego okresu.
Jako chorwacka prezydent zrobie wszystko, zeby ten wyrok nie pogorszyl relacji chorwacko-boszniackich i w najblizszym czasie zloze oficjalna wizyte w Bosni i Hercegowinie.
Republika Chorwacji od samego poczatku wspierala utworzenie Miedzynarodowego Trybunalu Karnego dla Bylej Jugoslawii, majac przy tym na uwadze jego spodziewana role w zapewnieniu sprawiedliwosci ofiarom popelnionych zbrodni wojennych na obszarze panstw powstalych po rozpadzie bylej Jugoslawii.
Trybunal w Hadze zostal utworzony w celu zastosowania istniejacego juz miedzynarodowego prawa humanitarnego i karnego, ale nie mial kompetencji tworzenia nowych doktryn.
Niestety oceniajac jego praktyke na samym koncu istnienia, nasuwa sie wniosek, ze Trybunal w Hadze nie spelnil swojej roli dociekania sprawiedliwosci dla ofiar zbrodni. Zapewne wpadl w pulapke blednego interpretowania swojego zadania i obral role politycznego arbitra, a nie organu sprawiedliwosci, próbujac przy tym utworzyc sztuczna równowage winy. Wszystkie okropienstwa wojny, które dotknely Chorwacje i Bosnie i Hercegowine mialy swój poczatek w zbrodniczym rezimie Slobodana Miloševicia. Trybunal w Hadze nie wypelnil swojego podstawowego celu, poniewaz ten fakt historyczny nie zostal rozpoznany lub byl swiadomie pominiety.
Niestety zleceniodawcy nie mieli procesów, nie zostali tez ukarani, a zbrodnie nie zostaly powiazane ani z ich ideologami ani z dowództwem tzw. Armii Jugoslowianskiej, która stanela w sluzbie zrealizowania projektu Wielkiej Serbii.
Chorwacja, razem ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki zrobila najwiecej, aby Bosnia i Hercegowina utrzymala sie, jako suwerenne panstwo. Chorwacja, na czele z prezydentem dr Franjo Tudmanem w pelni poparla referendum o niezaleznosci i jako jedno z pierwszych panstw uznala niepodleglosc Bosni i Hercegowiny. W czasie wojny Chorwacja przyjela kilkaset tysiecy uchodzców z Bosni i Hercegowiny, a dziesiec tysiecy rannych z Bosni i Hercegowiny bylo leczonych w Republice Chorwacji. Najwieksza czesc pomocy humanitarnej, ale i wojskowej dotarla do Bosni i Hercegowiny wlasnie przez Republike Chorwacji.
Chorwacja odegrala kluczowa role w zlamaniu agresji wielkoserbskiej, wyzwolila tez duza czesc terytorium Bosni i Hercegowiny. Zapobiegla powtórzeniu ludobójstwa ze Srebrenicy w Bihaciu i to na wezwanie o pomoc Aliji Izetbegovicia, a to na podstawie Porozumienia waszyngtonskiego i Deklaracji ze Splitu. Armia Chorwacka, przy wsparciu Chorwackiej Rady Obrony i Armii Bosni i Hercegowiny skonfrontowala Slobodana Miloševicia z nieunikniona calkowita kleska militarna i zmusila go do zajecia miejsca przy stole negocjacyjnym, czym tez zakonczyla wojne w Bosni i Hercegowinie.
Wszystkie te dzialania byly przeprowadzane w partnerskich relacjach ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki.
Republika Chorwacji dalej bedzie oddanym zwolennikiem europejskiej drogi Bosni i Hercegowiny oraz wszystkich innych panstw swojego poludniowo-wschodniego sasiedztwa, która jest jedynym gwarantem trwalej stabilizacji i postepu.
Przez takie zakonczenie kadencji Trybunalu w Hadze to na nas spoczywa odpowiedzialnosc za znalezienie sily do pojednania miedzy wszystkimi narodami na tym obszarze.
I w tym miejscu pragne wyrazic szacunek ofiarom zbrodni popelnionych na wszystkich stronach, a w szczególnosci zas zlozyc kondolencje rodzinom zabitych i zaginionych. Wszyscy oni zasluguja na sprawiedliwosc, niektórzy otrzymali ja w Hadze, a niektórzy nie. W imie przyszlosci zbrodniom nalezy stawic czola, takze i wlasnym. Chorwacja to zrobila i robi nadal, oczekuje tego takze i od innych.
Chorwatki i Chorwaci w Bosni i Hercegowinie: zachowajcie pokój i godnosc, nie bójcie sie, jestesmy z wami. Teraz bardziej niz kiedykolwiek potrzebujemy byc wspólnota. Naród chorwacki zawsze potrafil mierzyc sie z ciezkimi wyzwaniami, jestem wiec przekonana, ze zmierzy sie i z tym.
Niemniej jednak, kiedy jest mowa o tak waznych kwestiach panstwowych musimy byc ostrozni w wypowiedziach, poniewaz dzisiaj widzimy ile kosztowalo nas nieodpowiedzialne postepowanie i wypowiedzi niektórych bylych chorwackich urzedników panstwowych.
Nikt inny, a wiec takze i Trybunal w Hadze nie bedzie pisal naszej historii! Bedziemy walczyc przy uzyciu wszystkich srodków prawnych i politycznych o prawde i sprawiedliwosc. O tym bede mówic w przyszlym tygodniu na posiedzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych, która jest organem zalozycielskim Trybunalu.
I na koniec, moim pragnieniem jest, zebysmy powoli zostawili za soba wojne i cale to nieszczescie, które na tym obszarze spowodowala agresja wielkoserbska, bysmy przy tym oddali hold ofiarom, osadzili zbrodnie, ale przede wszystkim i ponad wszystkim patrzyli w przyszlosc.
Press releases
